Jak zdiagnozować awarię alternatora bez konieczności jego demontażu z samochodu?
Zadaniem alternatora jest przetwarzanie energii mechanicznej na energię elektryczną. Stosowany jest jako źródło prądu w pojazdach mechanicznych, jego zadaniem jest m.in. ładowanie akumulatora. Prąd jest w nim wytwarzany w nieruchomych uzwojeniach stojana poprzez wirujące pole magnetyczne wirnika.
Alternator ściśle współpracuje z innymi systemami i narażony jest na różnego rodzaju awarie. Niektóre mogą wynikać ze zużycia elementów składowych, jak szczotki, pierścienie ślizgowe, łożyska czy elementy półprzewodnikowe (regulator, prostownik diodowy). Awarie wymagają diagnostyki w serwisie naprawczym.
Cześć problemów z alternatorem można zdiagnozować bez konieczności jego demontażu z silnika samochodu. Wystarczy do tego woltomierz wielozakresowy.
Trzeba wykonać poniższe czynności:
- mierzymy napięcie na zaciskach akumulatora przed uruchomieniem silnika. Wartość napięcia zapisujemy.
- włączamy stacyjkę samochodu, ale nie uruchamiamy silnika. Jeśli nie pojawi się kontrolka „Brak Ładowania”, oznaczać to może uszkodzenie alternatora lub niesprawność w działaniu instalacji.
- w przypadku, gdy kontrolka „Brak Ładowania” jest widoczna, uruchamiamy silnik i obserwujemy czy kontrolka zgaśnie. Silnikowi pozwalamy na spokojną pracę bez załączania obciążenia.
Aby wstępnie ocenić aktywności alternatora, ponownie mierzymy napięcie na zaciskach akumulatora. Bez załączonych obciążeń, napięcie powinno być wyższe niż 13 V na tzw. wolnych obrotach. Jeśli tak jest, to alternator jest aktywny.
Dalsze testy mają za zadanie sprawdzić sprawność alternatora w przypadku, gdy mamy jeszcze wątpliwości co do jego działania w pełnym zakresie. Przeprowadzane są one przy zwiększonym obciążeniu alternatora (włączona dmuchawa i ogrzewanie tylnej szyby, obroty silnika na poziomie 2000 obrotów/min, czyli dwa razy więcej niż tzw. bieg jałowy). Ponownie mierzymy napięcie na zaciskach akumulatora. Przy poprawnej pracy alternatora, napięcie powinno wynosić nie mniej niż 13,4 V. Jeśli tak jest, to z dużą dozą prawdopodobieństwa, alternator jest sprawny.
Jeśli jednak mierzone napięcie jest niższe od tych wartości lub kontrolka „Brak Ładowania” jest dalej zapalona, świadczy to o problemie w instalacji związanej z obwodem ładowania akumulatora. Nie musi to być spowodowane niesprawnym alternatorem. Aby zdiagnozować przyczynę, konieczne jest wykonanie kilku dodatkowych czynności i pomiarów.
- najpierw sprawdzamy poprawność połączeń przewodów przy alternatorze.
- analizujemy odgłosy, jakie alternator wydaje podczas pracy. Jeśli odgłosy są nietypowe, przyczyną mogą być uszkodzone diody prostownicze, łożysko lub uzwojenia stojana.
- weryfikujemy napięcie pasa napędowego. Jeśli jest zbyt luźny, to uniemożliwia osiąganie pełnej wydajności prądowej alternatora.
- jeśli alternator ma koło pasowe ze sprzęgłem jednokierunkowym (tzw. wolnobieżnym), to należy obserwować czy wirnik alternatora obraca się odpowiednio do obrotów koła pasowego alternatora. W przypadku niektórych uszkodzeń koła pasowego, wirnik alternatora nie będzie napędzany mimo obrotów jego koła pasowego.
Aby sprawdzić poprawność działania instalacji silnoprądowej, pomiary napięcia wykonujemy przy włączonych obciążeniach. Pomiarów dokonujemy bezpośrednio na zaciskach alternatora (względem obudowy alternatora) oraz na jego klemach. Następnie porównujemy ze sobą wyniki obu pomiarów.
Przy sprawnej instalacji elektrycznej samochodu różnica wskazań woltomierza nie powinna być większa niż 0,1 V. Jeśli jest ona większa, świadczy to o wadach instalacji. Mogą to być: kiepskie klemy na zaciskach akumulatora, brak masy na korpusie silnika, wadliwie podłączony alternator itp. Nadal jednak może się okazać, że alternator jest sprawny.
Jeśli nie udało się określić przyczyny niesprawności alternatora, konieczny będzie jego demontaż celem dalszych testów.
