Wibracje w układzie hamulcowym - jak je usunąć?
Bicie tarcz hamulcowych nie jest wprawdzie najtrudniejszym technicznie wyzwaniem, może jednak przyprawić mechaników o ból głowy, zwłaszcza że częstą przyczyną jego powstania jest niewłaściwy montaż. Wiedza jak zdiagnozować, wyeliminować i, co najważniejsze, – jak zapobiegać wibracjom hamulców, jest więc kluczowa dla skutecznej obsługi i naprawy całego układu hamulcowego, a także zapobiegania sytuacji, w których klient powróci do nas z podobnym problemem w przyszłości.
Czym jest bicie tarcz hamulcowych?
Wibracje w trakcie hamowania są na ogół odczuwalne jako drgania na kole kierownicy, pulsowanie pedałów, lub nawet pulsowanie w podłodze. Od ledwie zauważalnych wibracji po silne drgania – bez względu na to w jakiej postaci występują, z czasem będą się nasilały, powodując potencjalnie nieodwracalne uszkodzenie tarcz.
Co powoduje wibracje hamulców?
Główną przyczynę stanowią odchylenia w grubości tarcz (DTV). W celu uzyskania efektywnych parametrów hamowania tarcza powinna mieć stałą grubość – oznacza to, że obydwie powierzchnie cierne, zewnętrzna i wewnętrzna, powinny być względem siebie równoległe. DTV jest pojęciem stosowanym do określenia różnic w grubości tarcz, oznaczających, że powierzchnie te nie są już do siebie równoległe.
Hamując samochodem, w którym występują różnice w grubości tarcz, klocki zostaną dociśnięte w miejscach, w których tarcze są cieńsze i będą odskakiwać w miejscach, w których tarcze są grubsze. Powoduje to nierówną pracę klocków skutkującą pulsowaniem, które jest przekazywane przez tłoczki w zaciskach, za pośrednictwem płynu hamulcowego, na pedał hamulca. Albo na kierownicę. To właśnie są wibracje hamulców.
Co powoduje DTV i bicie tarcz?
DTV może być spowodowane przez różne czynniki, w tym niewłaściwy montaż tarcz, nieprawidłowe zachowanie kierowcy oraz niskiej jakości procesy produkcji:
Zanieczyszczenia i korozja: Jedną z głównych przyczyn bicia tarcz jest gromadzenie się osadów pomiędzy piastą a powierzchnią mocowania tarczy. Osiowe bicie tarcz powodowane przez nawet najmniejszą cząsteczkę kurzu lub rdzy, zwiększa się w miarę przesuwania w kierunku zewnętrznej krawędzi tarczy. W celu wyjaśnienia: pojedyncza cząsteczka rdzy mająca tylko 0,05 mm średnicy, czyli tyle ile ma ludzki włos, może powodować osiowe bicie wynoszące ponad 0,1 mm, przy pomiarze dokonanym na środku powierzchni hamowania. Przy nadmiernym biciu tarcza chybocze się w miarę obracania, co powoduje jej nierównomierne zużycie, a w następstwie różnicę (odchylenia) w grubości.
Niewłaściwe docieranie: Przy każdym montażu nowych klocków hamulcowych konieczne jest ich dotarcie poprzez unikanie zbyt mocnego hamowania przez około pierwszych 160 km jazdy. Umożliwi to kontakt całej warstwy materiału ciernego klocka z powierzchnia tarczy. W przeciwnym razie rezultatem mocnego hamowania może być nierównomierne przyleganie klocków do powierzchni tarczy, powodując nierówny rozkład ciepła. Miejsca o większej grubości mogą się przegrzewać w porównaniu z resztą tarczy. Jeśli temperatura w tych miejscach przekroczy 650°C, żeliwo zmieni strukturę i przekształci się w twardy materiał zwany cementytem, modyfikując budowę tarczy i powodując jej nierówne zużycie.
Przegrzanie tarcz hamulcowych: W trakcie swojego życia tarcza na ogół przechodzi 100 000 cykli podgrzewania i chłodzenia. Cykle same w sobie nie stanowią problemu – tarcze są tak zaprojektowane, by potrafiły gwałtownie schłodzić się przed kolejnym użyciem . Jednak jeśli hamulce są używane w sposób ciągły i/lub co chwila, na przykład w trakcie długiego zjazdu w dół, tarcze nie mają czasu na odprowadzenie ciepła i mogą ulec przegrzaniu. W takiej sytuacji, poza możliwym zanikiem hamowania, temperatura tarczy może przekroczyć 650°C, co zmieni jej strukturę prowadząc do powstania różnic w grubości tarcz.
Zapieczone zaciski: Mimo że zdarza się to rzadziej, zapieczone zaciski również mogą powodować DTV. Zardzewiałe / uszkodzone tłoki lub śruby prowadzące uniemożliwiają ruch obudowy zacisku, dociskając klocki do tarczy nawet wtedy, gdy hamulce nie są używane. Prowadzi to do nierównego kontaktu klocków z powierzchnią tarczy, tym samym prowadząc do powstawania gorących punktów.
Inne czynniki powodujące wibracje hamulców
Jeśli nie widać oznak różnicy w grubości tarcz, ważne jest zbadanie innych obszarów. Na przykład, łożyska kół mogą być bardzo zużyte i mieć zbyt duży luz, co skutkuje chybotaniem się tarczy. Inną potencjalną przyczyną, zwłaszcza w przypadku jednowarstwowych tarcz hamulcowych, jest niewłaściwy montaż kół. Zbyt duży moment dokręcania śrub mocujących koła może prowadzić do wygięcia tarczy. To samo dotyczy momentu dokręcania śrub pozycjonujących tarczę. Może to zniekształcić płaszczyznę styku tarczy z piastą koła. Wszystkie te problemy mogą powodować wibracje.
Warto zaufać specjalistom z sieci EuroWarsztat oraz wysokiej jakości częściom Delphi.
