Wszystko, co trzeba wiedzieć o uszkodzonej sondzie lambda

Choć w motoryzacji to nic nowego, sonda lambda dla wielu kierowców brzmi tajemniczo. Dowiadują się o niej najczęściej, kiedy ulega uszkodzeniu. Tymczasem  lepiej nie czekać, aż kontrolka check engine zaświeci się na desce rozdzielczej. Warto wiedzieć, czym jest sonda lambda, jakie są objawy jej uszkodzenia oraz jak rozwiązywać z nią problemy.

Sonda lambda – co to jest i do czego służy

Sonda lambda, zwana także czujnikiem tlenu, to kluczowy składnik układu wydechowego w samochodzie, który monitoruje poziom tlenu w spalinach po to, aby skład mieszanki paliwowo-powietrznej zawsze był optymalny.

To istotne, ponieważ zarówno kiedy jest w niej za dużo tlenu, jak i wtedy, gdy jest go za mało odbija się to niekorzystnie na pracy silnika. Uboga mieszanka powoduje przegrzewanie się silnika i spadek mocy, natomiast mieszanka bogata zwiększa zużycie paliwa i produkcję szkodliwych spalin.

Sonda lambda informuje komputer samochodu (ECU), jeśli mieszanka jest bogata lub uboga, a ten dostosowuje proporcje paliwa i powietrza tak, by utrzymać optymalne spalanie. W ten sposób sonda lambda pomaga utrzymać efektywność silnika, minimalizuje zużycie paliwa i kontroluje emisję szkodliwych gazów.

Jak działa sonda lambda

Sonda lambda działa jak sensor elektrochemiczny, ciągle sprawdzając, czy w spalinach jest za dużo czy za mało tlenu. Reaguje na te zmiany, generując napięcia, które są następnie odczytywane przez komputer. 

Sprawne funkcjonowanie zawdzięcza cerytowi, który jest porowatym materiałem ceramicznym pokrytym cienką warstwą platyny. Ceryt ma zdolność do przewodzenia jonów tlenowych w wysokiej temperaturze, co umożliwia pracę sondy.

Podstawowym rodzajem sondy lambda jest sonda wąskopasmowa. Gdy silnik pracuje, powietrze przechodzi przez sondę i, w zależności od ilości tlenu w spalinach, powoduje różnicę potencjału elektrycznego, która wynika z różnicy w stężeniu tlenu po obu stronach sensora – pomiędzy spalinami a powietrzem atmosferycznym. Ta różnica jest interpretowana przez komputer samochodu jako sygnał określający stosunek powietrza do paliwa w spalinach.

Jeśli sonda wykryje niskie stężenie tlenu, generuje wysoki sygnał napięciowy, który informuje komputer pokładowy o konieczności zmniejszenia ilości dostarczanego paliwa. Jeśli wykryje wysokie stężenie tlenu, generuje niski sygnał napięciowy, co sugeruje komputerowi pokładowemu, że powinien dostarczyć więcej paliwa do mieszanki.

Nowocześniejsze sondy lambda, zwane sondami szerokopasmowymi, mają dodatkowy element – pompę tlenową, która pozwala na bardziej precyzyjne i dynamiczne dostosowywanie się do zmian w zawartości spalin.

Co powoduje uszkodzenie sondy lambda

Sonda lambda, choć niewielka, to należy do najciężej pracujących elementów w samochodzie. Podczas pracy silnika wystawiona jest na ekstremalne warunki, przede wszystkim na bardzo wysoką temperaturę, która może wpływać na stopień uszkodzenia lub zużycia sondy.

Ponadto, sonda lambda jest bezpośrednio narażona na ciągły kontakt ze spalinami. Zanieczyszczenia w nich zawarte, takie jak sadza, olej czy resztki paliwa, mogą z czasem tworzyć osad na czujniku, który utrudnia mu prawidłowe odczytywanie stężenia tlenu. 

Dodatkowo, z uwagi na podłączenie do układu elektrycznego samochodu, jest narażona na ewentualne uszkodzenia spowodowane problemami z elektryką, takimi jak skoki napięcia czy przeciążenia.

Sonda lambda jest też zlokalizowana w miejscu wystawionym na uszkodzenia mechaniczne. Szczególnie tedy, kiedy samochód porusza się po nierównych nawierzchniach, sondę lambda mogą uszkodzić uderzenia odskakujących kamieni czy pryskająca woda.

– Warto zainwestować w markowy produkt o jakości zgodnej ze specyfikacją OE, który gwarantuje szybkie działanie i długi okres eksploatacji, taki jak sondy lambda z oferty Delphi Technologies – mówi Agnieszka Kusznieruk, Product Marketing Specialist w Delphi Technologies Aftermarket. – Planarny element detekcyjny ze zintegrowaną nagrzewnicą, opatentowana powłoka chroniąca przed substancjami szkodliwymi, obudowa ze stali nierdzewnej, dwuwarstwowa osłona ochronna, materiał zapobiegający zapieczeniu – to elementy, dzięki którym nasze czujniki tlenu są niezawodne – dodaje.

Uszkodzona sonda lambda – objawy

Sondy lambda w samochodzie są umieszczane w dwóch miejscach: przed katalizatorem i za katalizatorem. Każda z tych sond pełni nieco inną funkcję, co oznacza, że uszkodzenie jednej może powodować nieco inne objawy niż uszkodzenie drugiej. 

Uszkodzona sonda lambda przed katalizatorem  - jakie są objawy

Uszkodzona sonda lambda przed katalizatorem objawy demonstruje zazwyczaj spadkiem wydajności silnika i zwiększonym zużyciem paliwa, może zapalić się także kontrolka check engine. Ponieważ sonda ta jest odpowiedzialna za monitorowanie poziomu tlenu w spalinach bezpośrednio po wyjściu z silnika, co umożliwia regulację stosunku paliwo-powietrze, w przypadku jej uszkodzenia komputer nie jest w stanie dokładnie dostosować proporcji mieszanki, co prowadzi do niestabilnej pracy silnika.

Uszkodzona sonda lambda za katalizatorem  - jakie są objawy 

Z kolei objawy uszkodzonej sondy lambda za katalizatorem mogą nie być już tak oczywiste. Sonda lambda za katalizatorem ma na celu monitorowanie skuteczności katalizatora – jej głównym zadaniem jest potwierdzenie, że katalizator prawidłowo usuwa szkodliwe gazy. Jeśli ta sonda jest uszkodzona, nie zauważysz znaczącej zmiany w wydajności silnika lub zużyciu paliwa. Jeśli w tym czasie samochód cały czas działa na bogatej mieszance, nadmiar paliwa może trafiać do katalizatora, gdzie ulega spaleniu. To może doprowadzić do przegrzania i ostatecznie uszkodzenia katalizatora. Sygnałem alarmującym może tu być kontrolka check engine.

Mimo że sonda lambda jest zaprojektowana do ciężkiej pracy w ekstremalnych warunkach, może się zużywać lub ulegać uszkodzeniom. Dlatego tak ważne jest regularne sprawdzanie jej stanu w profesjonalnym warsztacie samochodowym i jej wymiana, gdy jest to konieczne.

Wyszukaj Warsztat:

Wybierz województwo wybierz województwo dolnośląskie kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie podkarpackie małopolskie mazowieckie opolskie łódzkie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie

Znajdź najbliższy warsztat

Rozwiązywanie problemów z sondą lambda

Diagnozowanie i naprawianie problemów z sondą lambda może być skomplikowane i wymagać specjalistycznego sprzętu i wiedzy. W diagnozowaniu problemu warto wziąć pod uwagę uszkodzenie mechaniczne sondy lambda, problemy połączenia jej z komputerem oraz kody błędów, które mogą być niezgodny z rzeczywistością.

Jak sprawdzić sondę lambda

Oto 5 kroków w procesie diagnozowania i naprawiania problemów z sondą lambda: 

1. Odczytanie kodów błędów – kody zwracane przez komputer dają wskazówkę, gdzie leży problem.
2. Sprawdzenie sondy lambda – wizualnych oględziny sondy pokazują, czy sonda jest uszkodzona fizycznie, a wtyczki i przewody łączące sondę z komputerem uległy uszkodzeniu lub mogą być źle połączone.
3. Sprawdzenie danych na żywo – jeśli to możliwe sprawdzenie danych z sondy lambda za pomocą czytnika kodów na żywo pozwala na ocenę, jak sonda reaguje na różne warunki pracy silnika.
4. Naprawa lub wymiana – w zależności od diagnozy, należy naprawić problem lub wymienić sondę lambda na nową.
5. Kasowanie kodów błędów i test – po naprawie należy skasować kody błędów z komputera i prowadzić test jazdy, aby upewnić się, że problem został prawidłowo rozwiązany.

Sonada lambda - popularne kody błędów 

Kody błędów OBD-II są uniwersalnymi kodami diagnostycznymi, które są używane przez mechaników do identyfikacji problemów z różnymi systemami pojazdów. Najpopularniejsze kody błędów, które mogą wskazywać na problem z sondą lambda to:

• P0135 

Wystąpił problem z obwodem grzewczym sondy lambda przed katalizatorem (bank 1, czujnik 1). Sonda lambda ma wbudowany element grzewczy, który pomaga jej szybciej osiągnąć odpowiednią temperaturę po uruchomieniu silnika. Jeżeli jest problem z tym obwodem, może to oznaczać, że sonda lambda nie jest w stanie poprawnie działać, dopóki silnik nie jest odpowiednio rozgrzany.

• P0175

Wykryto zbyt bogatą mieszankę paliwową w banku 2, co oznacza, że w silniku jest za dużo paliwa w stosunku do powietrza. Może to być spowodowane problemem z wtryskiem paliwa, sondą lambda lub nawet problemem z samym silnikiem.

• P0713 

Problem z dopływem paliwa. Kod błędu nie jest związany z sondą lambda ani zarządzaniem mieszanką paliwową. 

• P0171

Wykryto zbyt ubogą mieszankę paliwową w banku 1, co oznacza, że w silniku jest za dużo powietrza w stosunku do paliwa. Podobnie jak w przypadku kodu P0175, może to być spowodowane problemem z wtryskiem paliwa, sondą lambda lub nawet problemem z samym silnikiem.

• P0162

Usterka obwodu sondy lambda w banku 2, czujniku 3 – jest problem z działaniem samej sondy lub jej połączenia z komputerem pokładowym.

Sonda lambda pomaga utrzymać silnik w dobrej formie i minimalizować emisję zanieczyszczeń. Nawet drobne problemy z tą częścią mogą prowadzić do poważnych problemów z silnikiem, zwiększonego zużycia paliwa i szkodliwej emisji spalin. Dlatego tak ważne jest, aby na bieżąco monitorować stan sondy lambda i nie ignorować żadnych ostrzeżeń, które mogą sygnalizować problemy. 

Znajdź najbliższy EuroWarsztat, w którym sprawdzisz sondę lambda